-
အႏၲရာ
အႏၲရာယံ အနႏၲရာေယ၀…။ ကသၼာ? ယံ ၀ရစကၠံ အပဋိ၀တၱိယံ၊ တံ ေမ သိရသၼႎ ပတိ႒ိတံ။ တသၼာ။
-
သမုဒယ, လပြည့်ညနှင့် အတ္တအဘိဓမ္မာ
တခ်ိန္တုန္းက…။ ျဖဴစင္တဲ့ ဘ၀ပန္းခ်ီကားတစ္ခ်ပ္။ အခုေတာ့ အေရာင္ေတြ စြန္းလို႔။ အရာရာ ေျပာင္းလဲ့ခဲ့ဲၿပီေကာ…။မနာပတာရာပရိ၀ါရိေတာ ေသာ၊နိသာကေရာ ဒိပၸတိ အႏၶကာေရ။သိေနဟဇုဏွာယ.ထ စုမၺိတာနံ၊အ၀ႆုတာနံ ဟဒေယာ သုဖုေလႅာ။ လျပည့္၀န္း ၾကယ္စင္ေတြ ၀န္းလို႔ ရံလို႔အေမွာင္ထဲမွာ လင္းလို႔ လက္လို႔အခ်စ္လေရာင္ျခည္က နမ္းလို႔ ႐ႈိက္လို႔တမ္းတမ္းစြဲေနသူတို႔ ႏွလံုးသားၾကာပြင့္ လန္းလို႔ စြင့္လို႔…။
-
မဇ္စျိမမှ သန္တိသုခသို့
အစြန္းေရာက္လမ္းေၾကာင္းေတြ ေ႐ွာင္႐ွားလို႔ မဇၥၽိမလမ္းစဥ္အတိုင္း ေလွ်ာက္လွမ္းၾကမယ့္ ေျခလွမ္းေတြဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးပန္းတိုင္ကို ေ႐ွ႕႐ႈေနတယ္ဆိုရင္ မွားမယ္မထင္ပါဘူး။ ဗီယက္နမ္ ဇင္ဗုဒၶဘာသာရဟန္းေတာ္Thich Nhat Hanhအေၾကာင္းကို မႏွစ္က စသိခဲ့ရတယ္။ Engaged Buddhism in the Westစာအုပ္ကို Book reviewေရးရင္းနဲ႔ သူ႔အေၾကာင္းတေစ့တေစာင္း ဖတ္ျဖစ္ခဲ့တာ။ ဒီႏွစ္ ဒီေန႔ ဒီေနရာမွာ သူ႔ေျခလွမ္းေနာက္က ထပ္ၾကပ္မကြာ လိုက္ခြင့္ရလိမ့္မယ္လို႔ေတာ့ မေမွ်ာ္လင့္ခဲ့မိဘူး။ အိႏၵိယပါလီမန္ေ႐ွ႕ကေန အိႏၵိယဂိတ္အထိ ရာဂ်ပတ္လမ္းတစ္ေလွ်ာက္ ၿငိမ္သက္ၿငိမ္းေအးစြာ ေလွ်ာက္လွမ္းခဲ့ၾကတဲ့ ေျခလွမ္းမ်ားကို Thich Nhat Hanhက ဒီလို ႐ႈျမင္တယ္… It is truly a miracle to walk on this earth. As you breathe in and out you can remind yourself: “Every step is a miracle.” After a while you will begin to feel that you have more than enough conditions for happiness right now. You will see how happy you are to be able to walk, to be able to see the blue sky and hear the song of…
-
ငါ့ေသြး ငါ့သကၤန္း ငါ့ေဗာဓိေညာင္႐ြက္
ေလာဟိတာနိ ရတၱာနိ။တထာ စီ၀ရာနိ။တထာ ေဗာဓိေယာ။ေသြးတို႔ ရဲရဲနီ…သကၤန္းတို႔ ရဲရဲနီ…ေဗာဓိေညာင္႐ြက္တို႔ ရဲရဲနီ…။
-
ဤသည့္စားဖြယ္
“စားၾကမယ္ေဟ့ေကာင္းေကာင္း”တဲ့။ ဘာအတြက္ စားမွာလဲ။ စားဖို႔ ႐ွင္သန္ေနတာလား။ ႐ွင္သန္ဖို႔ စားေနတာလား။ ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕ စားေသာက္ျခင္းအတတ္ပညာက ဒီလို…ဣတိ ပုရာဏၪၥ ေ၀ဒနံ ပဋိဟခၤါမိ၊ န၀ၪၥ ေ၀ဒနံ န ဥပၸါေဒႆာမိ။ ေ၀ဒနာအေဟာင္းကိုလည္း ပယ္ေဖ်ာက္ပါအံ့။ ေ၀ဒနာအသစ္ကိုလည္း မျဖစ္ေစပါအံ့။ အာဟာရနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး မွတ္မွတ္ရရျဖစ္မိတဲ့ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုကို ဆရာႀကီးေ႐ႊဥေဒါင္းရဲ႕ တသက္တာမွတ္တမ္းႏွင့္ အေတြးအေခၚမ်ားစာအုပ္ထဲက ကူးယူေဖာ္ျပလိုက္တယ္။ တိုင္းသားျပည္သူ ေပးလွဴတဲ့ ေဘာဇဥ္ကို အလဟႆမျဖစ္ေအာင္ သံုးစြဲတဲ့ ေ႐ႊ၀ါေရာင္နိမိတ္ပံုတစ္ခုပါ…။ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ သူရိယတိုက္၌ သိကၽြမ္းရေသာ ပုဂၢိဳလ္ေက်ာ္မ်ားအေၾကာင္းကို ေဖာ္ျပရာတြင္ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမအေၾကာင္းကိုလည္း ေဖာ္ျပရန္ လိုေပလိမ့္မည္။ သူရိယတိုက္သို႔ ကၽြႏု္ပ္ ေရာက္ၿပီးေနာက္ မ်ားမၾကာမီအတြင္း ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမသည္ ကၽြႏု္ပ္၏ စားပြဲသိို႔ လာ၍ထိုင္ေလ့႐ွိ၏။ ဆရာေတာ္သည္ ကၽြႏု္ပ္၏ ၀တၳဳမ်ား ဖတ္ေလ့႐ွိသူျဖစ္ရာ ကၽြႏု္ပ္အား (ဦးဘေဖ၊ ဦးလွေဖတို႔မွတပါး) တိုက္သားမ်ားအနက္တြင္ စိတ္၀င္အစားဆံုးတစ္ေယာက္ ျဖစ္ဟန္႐ွိ၏။ ဆရာေတာ္သည္ အိႏၵိယျပည္ႏွင့္ ျမန္မာျပည္တို႔ကို ေခါက္တံု႔ေခါက္ျပန္ ကူးသန္းသြားလာေနေသာ ႏိုင္ငံေရးဘုန္းႀကီးတပါးျဖစ္ျခင္း၊ ရခိုင္သားျဖစ္သည္ ဆိုျခင္းမွတပါး ကၽြႏု္ပ္ ဘာမွမသိေခ်။ ကၽြႏု္ပ္မွာ ထိုစဥ္က စာေပမွတပါး ႏိုင္ငံေရး၌ စိတ္၀င္စားျခင္း မ႐ွိေသးသည္ျဖစ္၍ ဆရာေတာ္အေပၚ၌ အထင္လည္းမႀကီး၊ စိတ္၀င္စားမႈလည္း နည္းပါးလွသည္။ ကၽြႏု္ပ္သည္ သူရိယတတိုက္လံုးတြင္ (မဂၢဇင္းအယ္ဒီတာ အျဖစ္ႏွင့္) အလုပ္အေခ်ာင္ဆံုးေသာ စာဖတ္သူတေယာက္ ျဖစ္ခဲ့ဘူးရာ ဆရာေတာ္သည္ ကၽြႏု္ပ္အလုပ္ေခ်ာင္ျခင္းကို သိသည္တေၾကာင္း၊ ၀တၳဳ၀ါသနာပါ၍ ကၽြႏု္ပ္အား ၀တၳဳေရးသမားတေယာက္အေနျဖင့္ ခင္မင္ေလးစားသည္တေၾကာင္းေၾကာင့္ ကၽြႏု္ပ္၏ စားပြဲတြင္ အၾကာႀကီးထိုင္ကာ စကားေျပာေလ့႐ွိ၏။ ကၽြႏု္ပ္ကမူ စာဖတ္ပ်က္သည္ဆိုကာ ဆရာေတာ္အား အသာတၾကည္ေျပာ၍မရလွ်င္ ေငါက္၍ပင္ ထုတ္ခဲ့မိဘူးပါသည္။ ထိုစဥ္က ဆရာေတာ္သည္ ဘယ္ဆီမွာ ဆြမ္းဘုမ္းေပးသည္မသိ၊…
-
ေတာင္အရပ္သို႔ ဦးၫႊတ္ျခင္း
ေမြးကထဲက ဆရာေတြနဲ႔ လက္ပြန္းတတီးေနခဲ့ရတာ။ မိဘေတြက ေက်ာင္းဆရာေတြေလ။ ကံမေကာင္းခ်င္ေတာ့ သိတတ္တဲ့ အ႐ြယ္ကစၿပီး ပုဗၺာစရိယဆုိတဲ့ သူတို႔ရဲ႕ အဆံုးအမေတြနဲ႔ ေ၀းခဲ့ရတယ္။ ပါဠိအလကၤာက်မ္းကေတာ့ ဒီလို ဆိုတယ္။ ကႎ ေတဟိ ပါဒသုႆူသာ၊ေယသံ နတၳိ ဂ႐ူနိဟ။ေယ တပၸါဒရေဇာကိဏၰာ၊ေတ ၀ သာဓူ ၀ိေ၀ကိေနာ။ဆရာသမားေျခရင္းမွာ ၀ပ္စင္းခစားျခင္း မ႐ွိတဲ့သူေတြဟာ အသံုးမက်ပါ။ဆရာ့ေျခေထာက္က ေျမမႈန္ေတြနဲ႔ ေပက်ံေနတဲ့သူေတြသာ လူခၽြန္လူမြန္ေတြပါ။ ငယ္ငယ္တုန္းကေတာ့ ညီညာထႂကြတို႔ အတတ္လည္းသင္တုိ႔ ဘာတို႔ ေအာ္ဖတ္ေနတာပဲေလ။ ဘာလဲလို႔ မသိပါဘူး။ ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕ သိဂၤါလသုတ္မွာပါတဲ့ အရပ္၆မ်က္ႏွာ လံုၿခံဳေရးဆိုတာကိုေတာ့ ပါဠိစာေပ သင္ေတာ့မွ မူရင္းဖတ္ျဖစ္တယ္။ ပါဠိစာေပေလ့လာ့ျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ သတိတရျဖစ္မိတာက ငယ္ငယ္က ဆရာတစ္ေယာက္ကိုပါ။ ဒီအေၾကာင္းကို တစ္ခ်ိန္တုန္းက တစ္ေနရာက ဘေလာ့ဂ္တစ္ခုမွာ ေရးခဲ့ဖူးတယ္။ အခု ျပန္ဖတ္ၿပီး ျပန္လြမ္းမိတယ္…။ ဒီမွာ ဒီေန႔ ဆရာမ်ားေန႔ေလ။ ဒကၡိဏသို႔ ငဲ့ၾကည့္ရေအာင္… ပါဠိစာေပဟာ ေလးနက္တဲ့ အဓိပၸါယ္ျပည့္၀တဲ့ ေလာကေကာင္းက်ိဳးေ႐ွ႕႐ႈတဲ့ စာေကာင္း ေပမြန္ တစ္ခုပါ။ ဖတ္ မွတ္ ေလာ့လာၾကည့္႐ံုနဲ႔ သိသာပါတယ္။ မိမိ သူတပါးကို တစ္စိုးတစ္စိမွ် ထိပါးျခင္း မ႐ွိဘဲ မိမိရဲ႕ က်င့္ႀကံႀကိဳးကုတ္မႈအေပၚ မူတည္ၿပီး အက်ိဳးအျမတ္ေကာင္းမ်ား ရႏိုင္ပါတယ္။ မ်က္ကန္း ယံုၾကည္မႈကို ဖယ္႐ွားၿပီး မိမိရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ စြမ္းအားနဲ႔ လြပ္လပ္ေသာ အေတြးအေခၚ အယူအဆမ်ားကို ကိုင္စြဲကာ ဘ၀ရဲ႕ ဒုကၡမ်ားကို မေ႐ွာင္တမ္း ရင္ဆိုင္ ႏိုင္ပါတယ္။ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ႔ အျမင္မ်ားနဲ႔ ေလာကရဲ႕ မညီညာမႈေတြ အေျပာင္းအလဲေတြ အ႐ႈပ္အေထြးေတြၾကားမွာ ျငိမ္းေအးစြာ ေနထိုင္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တိတိက်က် ေျပာရရင္ ၁၉၈၆/၈၇ မွာ။…
-
အက္ခရာများရဲ့ အခင်းအကျင်း
စာမဖတ္ ငတ္လဲငတ္ ေမွာင္လဲေမွာင္… ဒီကဗ်ာအပိုင္းအစေလး စိတ္ထဲမွာ စြဲေနတယ္။ ငတ္ေနတဲ့အခါမ်ိဳး ေမွာင္ေနတဲ့အခါမ်ိဳးေတြမွာ စာဖတ္ဖို႔ သတိမရ။ မဖတ္ေတာလဲ့ ငတ္လို႔ျပတ္လို႔ ေမွာင္လို႔မိုက္လို႔။ အခုအခ်ိန္ မငတ္ခင္ မေမွာင္ခင္ေလး စာဖတ္ႏိုင္ဖို႔ စာအုပ္ေစ်းပြဲေတာ္မွာ ဖတ္စရာစာအုပ္ သြား႐ွာျဖစ္ခဲ့တယ္။ ေဒလီမွာ ေနတဲ့ႏွစ္ေတြမွာ ၃ႀကိမ္ book fair နဲ႔ ႀကံဳတယ္။ တစ္ႏွစ္တစ္ႀကိမ္။ ဒီႏွစ္ေတာ့ ေမ့ေနတာ။ သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္က ေျပာမွပဲ သတိတရ သြားျဖစ္တယ္။ ရာသီဥတုကလဲ ပူစပ္ပူေလာင္နဲ႔ သြားရမွာ ခပ္ပ်င္းပ်င္း။ ျမန္မာျပည္မွာဆိုရင္ ေတာ္သလင္းလအပူက ခပ္ျပင္းျပင္းပဲ။ အရင္ႏွစ္ေတြကဆို ေဒလီက အပူခ်ိန္ ၄၅ဒီဂရီေလာက္ ႐ွိတာ။ ဒီႏွစ္ေတာ့ ၃၅၀န္းက်င္ပဲ ႐ွိတယ္။ တစ္ႏွစ္တစ္ေခါက္ဆိုေတာ့လဲ သြားသင့္တယ္လို႔ ေတြးၿပီး ေအးေအးေဆးေဆး Metroစီးၿပီး သြားလိုက္တယ္။ အရင္ႏွစ္က book fairလုပ္တဲ့ေနရာအထိ Metro မေရာက္ေသးဘူး။ ဒီႏွစ္ေတာ့ အေတာ္အဆင္ေျပတယ္။ ေက်ာင္းကေန ၁၁ဘူတာ ေျမေအာက္က စီး။ ၄ဘူတာ ေျမေပၚကစီးၿပီး ၁၀မိနစ္ေလာက္ လမ္းေလွ်ာက္လိုက္တာနဲ႔ Pragati Maidanဆိုတဲ့ ေနရာကို ေရာက္ေရာ။ ဒီေနရာက ေဒလီမွာ ကုန္စည္ျပပြဲလို ျပပြဲမ်ိဳးေတြ လုပ္တဲ့ေနရာ။ ၀င္းႀကီးထဲမွာ အေဆာက္အဦေတြ အမ်ားႀကီး။ ဒီႏွစ္ book fairက ၁၄ႀကိမ္ေျမာက္။ အေဆာက္အဦ ၅ခုမွာ ခင္းက်င္းျပသထားတယ္။ ၀င္ေၾကးက ႐ူးပီး ၁၀။ ေရသန္႔တစ္ဘူးစာပါပဲ။ စာအုပ္ေတြကေတာ့ အစံုပဲ။ အ႐ြယ္စံုအတြက္ အမ်ိဳးစံုပဲ။ အေရာင္အေသြးကလဲ စံုပါ့။ စာဂ်ပိုးေတြအတြက္ေတာ့ တကယ့္ပြဲေတာ္ႀကီးေပါ့။ စာအုပ္စာေပ လူ႔မိတ္ေဆြတဲ့။ ရန္သူလို႔ေတာ့ မထင္ပါဘူး။ လိုခ်င္တဲ့ စာအုပ္ေတြက ေစ်းႀကီးေနေတာ့ စာအုပ္ကုိ ရန္လုပ္ခ်င္ေနတယ္။…
-
ပထ၀ီထဲက သမိုင္း
၂၀၀၇ ႏွစ္ဆန္းပိုင္းတုန္းက ရာဇၿဂိဳလ္နဲ႔ သာ၀တၳိကို သြားျဖစ္တယ္။ အဲဒီကို ေရာက္ေတာ့ ဖတ္ထားမွတ္ထားသမွ် ပါဠိစာေပေတြထဲက သတိရမိတဲ့ အေၾကာင္းေတြ အမ်ားႀကီး။ ပါဠိစာေပသင္ခါစက ေရးထားတဲ့ ကဗ်ာေတြထဲက တစ္ပုဒ္ကိုေတာ့ မွတ္မွတ္ရရ သတိရမိတယ္။ ေဒ၀ဒတ္အေၾကာင္းပါ။ ဇတ္လမ္းကေတာ့ အားလံုး သိၿပီးသားပါပဲ။ ၀ရာႏုဘာ၀သၪၨာတ-၀မၼိေနာပိ ၀ဓတၳိက။ ၀သုဓာ ၀ိ၀ဋာ အတၱ-၀ဓာယ ေဒ၀ဒတၱ ေတ။ မဟာက႐ုဏာေတာ္၀တ္႐ံု ဆင္ျမန္းထားေသာ ျမတ္ဗုဒၶကိုမွ အေသသတ္ဖို႔ ႀကိဳးစားသည့္ အို…ေဒ၀ဒတ္ သင့္အတြက္ေတာ့ ေျမအျပင္သည္ ကိုယ့္ေသတြင္း ကိုယ္တူးသကဲ့သို႔ ဟင္းလင္းပြင့္ခဲ့ၿပီ…။ ဒီလို စႀကၤာဂါထာေလးေတြကို အၿမဲတမ္း မေရးျဖစ္ဘူး။ တကယ့္ကို အေၾကာင္းညီၫြတ္မွ။ ဒီဂါထာေလးကို ေရးျဖစ္တဲ့ အဓိကအေၾကာင္းကေတာ့ ပါဠိစာလံုးေလး တစ္လံုးကို ေတြ႕မိလို႔ပါ။ “အတၱ၀ဓ”တဲ့။ အတၱ=မိမိကိုယ္။ ၀ဓ=သတ္ျခင္း။ Pali Test Society ပါဠိအဘိဓာန္က self-destructionလို႔ ဖြင့္တယ္။ ၀ဓမွာ “၀”အကၡရတစ္လံုးပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဒီအကၡရာကို အသံုးျပဳၿပီး ဒီဂါထာေလးကို စၿပီး ပံုေဖာ္ရတယ္။ ကိုယ္ေရးခ်င္တဲ့ အေၾကာင္းမွာ ပါတဲ့ သူကလဲ ေဒ၀ဒတၱ။ ဒီမွာလဲ “၀”အကၡရာတစ္လံုးပါျပန္ေရာ။ နည္းနည္း ႐ုပ္လံုးေပၚလာတာေပါ့။ ၿပီးေတာ့ ၀ဓတၳိက=သတ္ျဖတ္ဖို႔ လိုလားသူ။ “၀” ၃လံုး ႐ွိသြားေရာ။ ၿပီးေတာ့ ၀သုဓာ=ေျမျပင္။ ၀ိ၀ဋာ=ဟင္းလင္းပြင့္။ “၀” ၅လံုး ျဖစ္သြားၿပီ။ ဒါေတြက ေဒ၀ဒတ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အကၡရာေတြ။ ျမတ္ဗုဒၶနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ စကားရပ္ကေတာ့ တစ္ခုထဲ။ ၀ရာႏုဘာ၀သၪၨာတ၀မၼီ=ထူးျမတ္ေသာ အာႏုေဘာ္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ခ်ပ္၀တ္တန္ဆာ႐ွိသူ။ ဒါက တိုက္႐ိုက္ ဘာသာျပန္တာ။ “မဟာက႐ုဏာေတာ္၀တ္႐ံုနဲ႔ ျမတ္ဗုဒၶ”ကေတာ့ ဆိုလိုခ်င္တဲ့ အဓိပၸါယ္ပါ။ ဒီေ၀ါဟာရမွာ “၀”အကၡရာ…
-
အပေးအယူ
၀ဟေႏၲာ စီ၀ရံ ဘဒၵံ၊၀ၪၥစိေတၱာ ၀ဓာဇီေ၀ါ။၀ရသတၱံ ၀ရံ ယာစိ၊၀ရေဒါေယ၀ ဆဒၵေႏၲာ။ မုဆိုးညစ္ ေသာႏုတၱိဳရ္ သကၤန္းဘန္းျပလို႔ လိုရာေတာင္းဆို…။ဆုႀကီးပန္ ဆဒၵန္ဆင္မင္း အသက္ႏွင္းအပ္ခဲ့ေလၿပီ…။ ၾကာၿပီ။ ဒီဂါထာေလးကို ေရးခဲ့တာ ၁၀ႏွစ္ေက်ာ္ၿပီ။ ဘာေၾကာင့္ေရးခဲ့လဲဆိုတာေတာင္ ၀ါးတာတားျဖစ္ေနၿပီ။ အခု ျပန္ဖတ္မိေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကို မယံုႏိုင္ေအာင္ျဖစ္မိတယ္။ လိုတာ ရလို႔ ေပ်ာ္ျမဴးေနသလား။ ရတာ မလိုလို႔ ညည္းညဴေနသလား။ တစ္ခုခုေတာ့ တစ္ခုခုပဲ။ ေသခ်ာတာကေတာ့ “ယူကားယူ၏…မရ” ျဖစ္ေနတာပါပဲ။
-
ခြေရာလဲပျောက် ရေလဲနောက်
ဥမၼဳဇၨေႏၲာ နိမုဇၨေႏၲာ၊ေသာ ေလာကဓမၼသာဂေရ။ပႅ၀ေႏၲာ ဂေတာ ေခဒံ၊ကထံ ပါရံ ဂမိႆတိ။ ေလာကဓံပင္လယ္ထဲျမဳတ္လိုက္ ေပၚလိုက္ ေျမာလိုက္ပင္ပမ္းလို႔ ႏြမ္းနယ္လို႔ကမ္းမျမင္ လမ္းမျမင္ၿပီေကာ…။