“ဟာ…မဂၤလာ မ႐ွိလိုက္တာ” ဒီလို ဒီလို မေတြ႕မႀကံဳ မခံစားရေစဖို႔…. ေဒ၀ါနံပိယ ပိယဒသီမင္းသည္ ဤသို႔ မိန္႔ၾကား၏။ ဤေလာက၌ လူတို႔သည္ မဂၤလာႀကီးငယ္ ျပဳလုပ္ေနၾက၏။ အနာေရာဂါ ျဖစ္ေသာအခါ ထိမ္းျမားေသာအခါ သားသမီးရေသာအခါ ခရီးထြက္ေသာအခါႏွင့္ အျခားအခါတို႔၌ မဂၤလာႀကီးငယ္ ျပဳလုပ္ေလ့႐ွိၾက၏။ ထိုမွတပါး သားသမီးရေသာ မိန္းမမ်ားသည္ အထူးထူးအေထြေထြ အက်ိဳးမ႐ွိ သိမ္ဖ်င္းေသာ မဂၤလာမ်ားကို ျပဳလုပ္တတ္ၾက၏။ စင္စစ္ ထိုမဂၤလာမ်ားကို ျပဳလုပ္ေသာ္လည္း အက်ိဳး ေက်းဇူးမ႐ွိ။တရားမဂၤလာသာ အက်ိဳးႀကီး၏။ ယင္းတို႔မွာ ေက်းကၽြန္-သူခစားတို႔အား ေကာင္းစြာ ၾကည့္႐ႈျခင္း, ဆရာသမားတို႔အား ေကာင္းစြာ ဆည္းကပ္ျခင္း, သတၱ၀ါတို႔အား ေကာင္းစြာ ေစာင့္ေ႐ွာက္ျခင္း, ရဟန္းပုဏၰားတို႔အား ေကာင္းစြာပူေဇာ္ျခင္းတို႔ ျဖစ္၏။ ဤနည္းတူစြာ အျခားအလားတူ ျပဳလုပ္ျခင္းတို႔သည္လည္း တရားမဂၤလာမည္၏။ “ဤတရားမဂၤလာသည္ ေကာင္းျမတ္၏။ အလို႐ွိေသာ အက်ိဳးကို ၿပီးေျမာက္ေစ၏”ဟု အဖ,သား, ညီအကို, အ႐ွင္, သခင္, အေဆြ, ခင္ပြန္း, အိမ္နီးခ်င္းတို႔သည္ ေဟာေျပာၾကရမည္။ထို႔ျပင္ အလွဴဒါနဟူသည္ ေကာင္းျမတ္၏။ ဤေလာက၌ တရားအလွဴ, တရားခ်ီးေျမႇာက္ျခင္းကဲသို႔ေသာ လွဴဒါန္းခ်ီးေျမႇာက္ျခင္းမ်ိဳးမ႐ွိ”ဟု အေဆြ, ခင္ပြန္း, အသိ, အကၽြမ္း, ေဆြမ်ိဳး, ဥာတကာ, အေပါင္းအသင္းတို႔သည္ မျပတ္မလပ္ ေဟာေျပာၾကရမည္။ “ဤတရားမဂၤလာ, တရားအလွဴ, တရားခ်ီးေျမႇာက္ျခင္းတို႔ကို ျပဳသျဖင့္ နတ္႐ြာေရာက္ႏိုင္၏။ ယင္းသို႔ နတ္႐ြာေရာက္ေၾကာင္း အထူးခ်ီးေျမႇာက္ျခင္းမ်ိဳး တစံုတရာမ႐ွိ” ဟုု ေဟာေျပာၾကရမည္။(သိရီဓမၼာေသာကမင္းတရားႀကီး၏ ကိုးတိုင္းကိုးဌာန ဗုဒၶဓမၼႏိုင္ငံေတာ္-ဦးေသာ္ဇင္) Thus saith His Sacred and Gracious Majesty the King: People perform various ceremonies. In troubles, marriages…

အတာကူးတဲ့ တန္ခူးလ အခါသမယမွာ စိတ္ေရာကိုယ္ပါ ေအးျမၾကည္သာစြာျဖင့္ ၾကည္ႏူးဆြတ္ပ်ံ႕ဖြယ္ရာ ေရသဘင္ ဆင္ယဥ္ႏႊဲၿပီး မဂၤလာအေပါင္းႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ႏွစ္သစ္ျဖစ္ပါေစေၾကာင္း…. မဂၤလာ႐ွိၾကေစဖို႔…။ ရာစုေဟာင္းမ်ားက မဂၤလာ ႏွစ္မ်ိဳး…. ဥစာ၀စမဂၤလာ…အေပါစားမဂၤလာဓမၼမဂၤလာ…တရားမဂၤလာ မဂၤလာေဆာင္ႏိုင္ၾကပါေစဗ်ာ…။ ေဒ၀ါနံ ပိေယာ ပိယဒသိ ရာဇာ ဧ၀ံ အာဟ, အထိ ဇေနာ ဥစာ’ဝစံ မံဂလံ ကေရာတိ, အာဗာေဓသု ၀ါ အာ၀ါဟ-၀ိ၀ါေဟသု ၀ါ ပေဇာပဒါေယ ၀ါ ပ၀ါသမွိ ၀ါ, ဧတာေယ စ အံနာေယ စ ဧဒိသာေယ ဇေနာ ဥစာ’၀စံ မံဂလံ ကေရာတိ၊ အၾတ တု အ၀ကဇနိေယာ ဗဟူကံ စ ဗဟု၀ိဓံ စ ခုဒကံ စ နိလထိယံ စ မံဂလံ ကေလာတိ၊ ေသ ကဋ၀ိေယ ေစ၀ ေခါ မံဂေလ အပ-ဖလေက စ ေခါ၊ အယံ တု ေခါ မဟာဖေလ မံဂေလ, ေယ ဓံမမံဂေလ၊ အၾတ အယံ ဒါသ ဘဋကမွိ သမ်ာပဋိ ပတိ, ဂု႐ူနံ အပစိတိ, ပါေဏသု သံယေမာ, သမဏျဗဟၼဏာနံ ဒါနံ, ဧေသ စ အံေန စ ဧတာရိေသ ဓံမမံဂေလ နာမ။ေသ ၀တ၀ိေယ ပိတုနာပိ, ပုေတနပိ, ဘာတိနာပိ, သု၀ါမိေကနပိ, မိတသံထုေတန, အာ၀ ပဋိ၀ိသိေယနပိ၊ အယံ သာဓု, ဣဒံ ကဋ၀ိေယ မံဂေလ အာ၀တသ အထသ နိဖတိယာ, ‘ဣမံ ကထ‘မိထိ၊…

ေပ်ာ္ခဲ့ဖူးပါသည္။ ျမဴးခဲ့ဖူူးပါသည္။ စိုခဲ့ဖူးပါသည္။ ႐ႊဲခဲ့ဖူးပါသည္။ ပိေတာက္ရနံ႔မ်ားနဲ႔ ယစ္မူးခဲ့ဖူးပါသည္။ တခ်ိန္တခါဆီက သႀကၤန္မ်ား…။ ၿငိမ္းခဲ့ဖူးပါသည္။ ေအးခဲ့ဖူးပါသည္။ ၾကည္ခဲ့ဖူးပါသည္။ ႐ႊင္ခဲ့ဖူးပါသည္။ ေညာင္ညိဳပင္ရိပ္မွာ ေခၽြးသိပ္ခဲ့ဖူးပါသည္။ တရံတခါဆီက သႀကၤန္မ်ား…။ အေပ်ာ္လမ္း…အၿငိမ္းလမ္း…ေလွ်ာက္…လွမ္း…မဆံုးႏိုင္ေသာ သႀကၤန္ခရီး တစ္ႏွစ္ၿပီးတစ္ႏွစ္…။ ဒီေက်ာက္စာမွာလဲ ခရီး ႏွစ္မ်ိဳး..၀ိဟာရယာတ..ေပ်ာ္ပြဲစားထြက္ျခင္း၊ဓမၼယာတ…တရားခရီးထြက္ျခင္း၊ျမန္ျမန္သြားရင္ ျမန္ျမန္ေရာက္မွာပါပဲ…။ အတိကံတံ အံတလံ ရာဇာေနာ ၀ိဟာရ-ယာတံ နာမ နိခမိသု၊ ဣဟ မိဂ၀ိယာ အံနာနိ စ ဧဒိသာနိ အဘိရမာနိ အဟံသု၊ ေသ ေဒ၀ါနံ ပိေယာ ပိယ-ဒသိရာဇာ ဒသ၀သာ’ဘိသိေတာ သံေတာ နိခမိ သံေဗာဓႎ၊ ေတ ‘ေနသာ ဓံမ ယာတာ အၾတ (အယံ) ေဟာတိ၊ သမဏျဗာဟၼဏာနံ ဒသေန စ ဒါေန စ ေထရာနံ ဒသေန စ ဟိရံဏ-ပဋိဝိဓာေန စ ဇန-ပဒသဇနသ ဒသေနစ ဓံမ’ႏုသဌိ စ ဓံမ ပရိပုဆာ စ တေတာ’ ပယာ ဧသာ ဘူယ ရတိ (အဘိရာေမာ) ေဟာတိ၊ ေဒ၀ါနံ ပိယသ ပိယဒသိေနာ ရေဥာ ဘာေဂ အံေဉ ။ ႐ွည္လ်ားစြာေသာ ကာလပတ္လံုး ဘုရင္မင္းျမတ္တို႔သည္ ေက်ာင္းကန္ ဘုရားသို႔ ထြက္စံ ဖူးေမွ်ာ္ျခင္းမည္သည္ကို ျပဳေတာ္မူေလ့ ႐ွိၾကကုန္ၿပီ၊ ဤသို႔ ထြက္စံေတာ္မူရာ၌ သားသမင္ လိုက္လံပစ္ခတ္ ေပ်ာ္ပါးျခင္း, ထိုမွတပါး ဤႏွင့္ အလားတူ ေပ်ာ္ပါးျမဴးထူးျခင္းတို႔လည္း ပါ၀င္ၾကကုန္ၿပီ၊ ထိုသို႔ေသာ မင္းတို႔ ခရီးထြက္စံ ႂကြျမန္းျခင္း အေလ့မ်ားအတိုင္း မင္းတကာတို႔ ခ်စ္ၾကည္ ေလးစားအပ္၍႕ ပိယဒႆီဟု…

အေ၀းေရာက္ေနသူေတြကေတာ့ ဟိုေတြးး ဒီေတြးနဲ႔ သႀကၤန္အခါကို ျဖတ္သန္းေနရတာပဲဗ်ာ။ ဒီအခ်ိန္ဆိုရင္ေတာ့ ျဖဴနီ၀ါျပာ ေရာင္စံုျဖာေနမွာ ေသခ်ာေနေပမယ့္ ဆြတ္ဆြတ္ပ်ံ႕ပ်႕ံ ပိေတာက္ရနံ႔ကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ခံစားႏိုင္ဖို႔ အခြင့္အလမ္းေတြကလဲ ႐ွားမွ႐ွား။ ဒီလိုနဲ႔ပဲ ေ႐ႊ၀ါေရာင္ ပိေတာက္ေတြ ႏြမ္းတခ်ိဳ႕ ေႂကြတခ်ိဳ႕…။ဘာပဲေျပာေျပာ multicolorအခ်ိန္အခါမွာ multicultureအစအနေလးကို ဒီေက်ာက္စာထဲမွာ ေတြ႕လိုက္ရေတာ့ reconciliationဆိုတာ ေႏြလယ္အိပ္မက္ မဟုတ္ပါဘူးလို႔ ႏွစ္သစ္ကူးမွာ ပိေတာက္၀ါေတြကို တိုင္တည္လိုက္ခ်င္တယ္…။ ေဒ၀ါနံ ပိေယာ ပိယဒသိ ရာဇာ သ၀ၾတ ဣဆတိ သေ၀ ပါသံဍာ ၀ေသယံုတိ၊ သေ၀ ဟိေတ သံယဓံ စ ဘ၀သုဓႎ စ ဣဆံတိ၊ ဇေနာ စ ဥစာ’၀စ-ရာေဂါ၊ ေတ သဝံ ၀ါ ကရိသံတိ, ဧကေဒသံ ၀ါ ပိ ကသံတိ, ၀ိပုေလ ပိ စ ဒါေန၊ ယသ နထိ သံယေမာ, ဘ၀သုဓိ, ကတံ ဉ တာ, ဒါဠ ဘတိတာ ၀ါ နိစာ ဗာဠံ။ မင္းတကာတို႔ ခ်စ္ၾကည္ ေလးစားအပ္၍႕ ပိယဒႆီဟု ၀ွ႔ဲခ်ီ-ခပ္ႏွိပ္ အ႐ွင္မဟာကႆပ မေထရ္ျမတ္၏့ ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ကို ခံယူ-ရ႐ွိေသာ အေသာက မင္းၾတားျမတ္သည္ မိမိႏိုင္ငံေတာ္ အရပ္ရပ္ ထက္၀န္းက်င္၌ ကိုယ္ေတာ့္ အယူဘာသာႏွင့္ မတူ ထူးျခားမ်ားျပား ထူးေထြေသာ အယူ႐ွိသူတို႔ကိုပင္ မိမိ၏့ တိုင္းႏိုင္ငံေတာ္ ထက္၀န္းက်င္၌ ေနထုိင္ရန္ လိုလားႏွစ္သက္ေတာ္မူ၏၊ ထိုသို႔လိုလားေတာ္မူေၾကာင္းကား, ထိုအယူ႐ွိသူ အာလံုးတို႔သည္ပင္ မေကာင္းမႈကို မျပဳရန္ ေစာင့္စည္းျခင္းကို၎, ဘ၀၏ စင္ၾကယ္ေရးကို၎ လိုလားႏွစ္သက္ၾကကုန္၏၊ စင္စစ္ဆိုေသာ္ကား, ဤကပၸါေလာကႀကီး၌ လူတို႔မည္သည္…