Note
-
ဒုကၡအလွသစၥာ
Punjabျပည္နယ္ Chandigarhၿမိဳ႕ Government Museum and Art Galleryထဲမွာ ခင္းက်င္းျပသထားတဲ့ Gandhara Sculpture ေတြဟာ ဘီစီ၁ရာစုကေန ေအဒီ၃ရာစုအတြင္းက ထုဆစ္ခဲ့တဲ့ ေ႐ွးေဟာင္းေက်ာက္ဆစ္႐ုပ္တုေတြလို႔ ဆိုတယ္။ ၁၉၄၇ခုႏွစ္ India partitionမွာ Lahoreျပတိုက္ကေန ေဝစုအျဖစ္ ရယူခဲ့လို႔သာ Chandigarhျပတိုက္ထဲမွာ ေရာက္ေနတာ။ Indiaမွာ Calcuttaျပတိုက္ၿပီးရင္ Chandigarhျပတိိုက္ထဲမွာ ႐ွိတဲ့ Gandhara Sculptureေတြဟာ ဒုတိယအမ်ားဆံုးလို႔ဆိုတယ္။ ဒီဂႏၶာရေက်ာက္ဆစ္႐ုပ္တုေတြနဲ႔ နီးနီးနားနား ႐ွိေနတာဟာ တကယ့္ကို ကံေကာင္းတာပါပဲ။ Chandigarhမွာ ေနခိုက္ ၅ႏွစ္ေက်ာ္ ၆ႏွစ္အတြင္းမွွာ မွတ္မွတ္ရရ ၃ႀကိမ္ေတာ့ ေရာက္ခဲ့တယ္။ Panjabတကၠသိုလ္နဲ႔ ၃ကီလိုမီတာေလာက္ပဲ ေဝးေပမယ့္ အေၾကာင္းညီၫြတ္မွပဲ သြားျဖစ္ခဲ့တယ္။ ခင္းက်င္းျပသထားတဲ့ ဂႏၶာရလက္ရာေက်ာက္ဆစ္႐ုပ္တု ၆၀၀ေက်ာ္ထဲမွာ ဗုဒၶ႐ုပ္ပြားေတာ္ေတြ ေဗာဓိသတၱ႐ုပ္ပြားေတာ္ေတြ ေဒဝတာ႐ုပ္တုေတြ အ႐ြယ္စံု ေတြ႕ရတယ္။ ဗုဒၶျဖစ္စဥ္ေတြကို ေဖာ္ျပထားတဲ့ ေက်ာက္ထြင္းဗုဒၶဝင္ေတြကိုလဲ ေတြ႕ရတယ္။ ထူးထူးျခားျခား ဂႏၶာရမွာ စတင္ေမြးဖြားခဲ့တဲ့ ဗုဒၶ႐ုပ္ပြားေတာ္ေတြၾကားမွာ ေမြးဖြားျခင္းနဲ႔ မိခင္ကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ ေက်ာက္ဆစ္လက္ရာ ၃ခုကို ေတြ႕ရတယ္။ “ဇာတိပိ ဒုကၡာ”နဲ႔ “ခီဏာ ဇာတိ”တို႔ရဲ႕ အကြာအဟကို ကိုယ္တိုင္ သိျမင္ၿပီး သူတပါးတို႔ကို သိျမင္ေစႏိုင္မယ့္ သားတစ္ဦးကို ေမြးဖြားေပးခဲ့တဲ့ မိခင္ရဲ႕ ပံုရိပ္ဟာ လူသားအားလံုးအတြက္ အႏိႈင္းမဲ့တဲ့ စံအေနနဲ႔ ထာဝရ တည္႐ွိေနဦးမွာပါ…။ (၁) သိဒၶတၳ ေမြးဖြားျခင္း (ေအဒီ ၃ရာစုလက္ရာ) (၂) သိဒၶတၳ ေမြးဖြားျခင္း (ေအဒီ ၂ရာစုလက္ရာ) (၃) သိဒၶတၳေမြးဖြားျခင္း (ေအဒီ ၂ရာစုေႏွာင္းပိုင္းလက္ရာ)
-
Blogအက္ခရသညာတော (၃)
ပါဠိစာေပ၏ အခန္းက႑သည္ Blogျဖစ္တည္မႈတြင္ ဘယ္သို႔ဘယ္ပံု သက္ေရာက္ေနသနည္း။ Blogဦးအစ ပဏာမတြင္ နေမာ တႆျဖင့္ စတင္ေလ့မ႐ွိသည္မွာ ေသခ်ာသည္။ ေခတ္ေရစီးေၾကာင္းတြင္ ပါဠိစာေပ ေနရာမရသည္မွာ ထင္႐ွားေနသည္ျဖစ္၍ ပါဠိစာေပႏွင့္ အကၽြမ္းတဝင္ျဖစ္သူတို႔ပင္ ပိဋကတ္ေတာ္လာသည့္အတိုင္း ဗုဒၶေဒသနာျဖစ္သည့္ တရားဓမၼကို ၫႊန္ျပသည့္ေနရာမွသာ ပါဠိေဝါဟာရမ်ားကို အသံုးျပဳသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ဤသို႔ ပါဠိပါဌ္သားမ်ားကို ျမင္ရေတြ႕ရသည့္အခါ မရင္းႏွီးမကၽြမ္းဝင္သူတို႔အဖို႔ ပ်င္းရိဖြယ္ေကာင္းသည့္ အေနအထားကို ခံစားမိတတ္ၾကသည္။ နားလည္ေပးသင့္သည့္ အေနအထား တစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ လူအမ်ား နားလည္ႏိုင္မည့္ ဘာသာစကားကို အသံုးျပဳမွသာ အက်ိဳးမ်ားစရာ အေၾကာင္း႐ွိသည္။ သို႔ေသာ္ မည္သည့္ ေနရာတြင္ ပါဠိစကားလံုးမ်ား အသံုးျပဳႏိုင္မည္နည္း။ ပါဠိစာေပ ေပါက္ကြဲပ်ံ႕ပြားေရးအတြက္ Blogသည္ ရာစုသစ္တြင္ သင့္ေတာ္သည့္ platformတစ္ခု ျဖစ္ႏိုင္ပါသလား။ ျမန္မာအကၡရာျဖင့္ ေရးဖြဲ႕ေနသည့့္ Blogမ်ားတြင္လည္း ျမန္မာ့ရနံ႔မ်ား ဆြတ္ပ်ံ႕ေနသည္မွာ အဆန္းမဟုတ္။ ဤသည္ပင္ အရသာတစ္မ်ိဳးျဖစ္သည္။ ျမန္မာစာ ျမန္မာစကားျဖင့္ ဖြဲ႕သီထားေသာ Blogမ်ားသည္ ျပည္တြင္းျပည္ပ ေနရာအႏွံ႔မွ ဖန္တီးေနၾကေသာ္လည္း ျမန္မာျပည္မွာ လုပ္သည္ဟူ၍ ေျပာစရာမလိုေလာက္ေအာင္ ျမန္မာဆန္ေနသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ အခ်က္အလက္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကား စံုလြန္းလွသည္။ “က”မွ “အ”အထိ အကုန္ ႐ွိသည္။ ပေယာဂလည္း အလြန္ မ်ားသည္။ ကံေကာင္းေထာက္မစြာျဖင့္ ပါဠိသက္ေဝါဟာရမ်ားႏွင့္ ၎တို႔၏ ဆက္ႏြယ္မႈမ်ားကို Blogမ်ားေပၚတြင္ အေၾကာင္းညီၫြတ္လွ်င္ ေတြ႕ႀကံဳရတတ္သည္။ ဤမွ်ႏွင့္ လံုေလာက္သည့္ အေနအထားေရာက္ၿပီဟုပင္ ဆိုႏိုင္သည္။ ျမန္မာစာေပထဲတြင္ ပါဠိေဝါဟာရမ်ား တနည္းမဟုတ္ တနည္း စိမ့္ဝင္ပ်ံ႕ႏွ႔႔ံေနျခင္းသည္ ပါဠိစာေပ၏ ဗဟိုခ်က္ျဖစ္သည့္ ပိဋကတ္ေတာ္လာ အသံုးအႏႈံးမ်ား ေနရာရလာျခင္းျဖစ္သည္ဟု မွတ္ယူႏိုင္သည္။ နတၳိ၏ Blogသည္ ပိဋကတ္ေတာ္လာ ပါဠိစာေပကို အေျခခံသည့္ ပါဠိေဝါဟာရမ်ားကို…
-
အစိမ်းလမ်း (၇)
ဝေရာ ဧေကာဝ သိဒၶေတၳာ။ ဝသလံ ေဒဝ၀ါဟိနိ ံ။ ဝယဓမၼံ ဝဇာေပသိ၊ ဝရသကၡီ ဝသုႏၶရီ။ ဘုရားေလာင္း သိဒၶတၳသည္ အကူအညီမပါ တစ္ကိုယ္ထဲသာလွ်င္ မာရ္စစ္သည္ အေပါင္းကို ေအာင္ႏိုင္ေတာ္မူခဲ့ေလၿပီ။ ပထ၀ီေျမအထုက သက္ေသျပဳခဲ့သည္ မဟုတ္ပါလား။ ပါဠိစာေပရဲ႕ အလကၤာအလွ တစ္ခုျဖစ္တဲ့ စႀကၤာဂါထာကို အရမ္း ႏွစ္သက္တယ္။ ဒီဂါထာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေျပာခဲ့ဖူးတယ္။ ‘ဝ’အကၡရာကို အလည္မွာ တည္ထားလို႔ ဝစႀကၤာဂါထာလို႔ ေခၚႏိုင္မယ္။ စက္ဝိုင္းေတြနဲ႔ ပံုေဖာ္ေလ့႐ွိတယ္။ ကိုယ္ပိုင္ဟန္အေနနဲ႔ ေဗာဓိေညာင္႐ြက္ေတြနဲ႔ ဖန္တီးထားလို႔ ေဗာဓိစႀကၤာဂါထာလို႔ ေခၚခ်င္တယ္။ ဒီဂါထာမ်ိဳးေတြ မေရးျဖစ္ေတာ့တာ ဆယ္စုႏွစ္ တစ္ခုနီးပါး ႐ွိေနၿပီ။ ဘဝဟာ ဒီလိုပါပဲ။ ဝလံုးကေလးကိုမွ ဝိုင္းေအာင္ မေရးႏိုင္ဘူး။ အၿမဲတမ္းလဲ မဝႏိုင္ဘူး။ မဝတဝျဖစ္ေနတာ မ်ားတယ္။ ကိုယ့္အေၾကာင္းနဲ႔ ကိုယ္ပါပဲ။ ကိုယ့္လမ္းကိုယ္ေလွ်ာက္တာပါပဲ။ လမ္းဆံုးကို မေရာက္ခင္ လမ္းဆံုေတြ ႀကံဳရမွွာပါ။ လမ္းမွန္ေပၚ မေရာက္ခင္ လမ္းမွွားေတြ ႀကံဳရမွာပါ။ လမ္းေကာင္းေပၚ မေရာက္ခင္ လမ္းေဟာင္းေတြ ႀကံဳရမွာပါ။ လမ္းေပၚ မေရာက္ခင္ လမ္းေပ်ာက္ေတြ ႀကံဳရမွာပါ။ လက္႐ွိအေျခအေနမွာေတာ့ “ဆူးခင္းလမ္း မာေခါင္ေခါင္မွွာ ဖိနပ္မပါတဲ့ ငါ GPS႐ွာမရသကဲ့သို႔” ျဖစ္ေနတာ အမွန္ပါပဲ။
-
အသောကရဲ့ အက္ခရာများ (နောက်ဆက်တွဲ – ၈)
Meena Talimရဲ႕ Edicts of King Aśoka: New Visionစာအုပ္ထဲက Dhauliနဲ႔ Jaugadaကလိဂၤေက်ာက္စာ ပါဠိမူမ်ားပါ။ ကလိဂၤက်ာက္စာ႐ွိတဲ့ေနရာကို သြားႏိုင္ဖို႔ ဘယ္ေလာက္မ်ား အခ်ိန္ယူရအံုးမလဲေတာ့ မသိဘူး။ အကြာအေဝးက သိပ္မမ်ားေပမယ့္ အကြာအဟက မ်ားေနတာ ခက္တယ္။ အိပ္မက္ကေတာ့ မက္ေနအံုးမွာပါ။ ေက်ာက္စာ႐ွိတဲ့ေနရာေရာက္ေတာ့လဲ ေက်ာက္တံုးႀကီးေတြေပၚက စာေတြကို ဖတ္ျဖစ္တာမ်ိဳးေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အျမင္နဲ႔ အေတြ႕ေတြက အေနအထားတစ္မ်ိဳးေျပာင္းသြားႏိုင္တယ္။ စစ္နဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတာ သိနားလည္ဖို႔ စစ္သားတစ္ေယာက္ျဖစ္ဖို႔လိုအပ္သလား။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဘယ္လ္္ဆု႐ွင္ျဖစ္ဖို႔ လိုအပ္သလား။ Commander in Chiefတစ္ေယာက္လို တိုက္မိန္႔ေပးတတ္ဖို႔ လိုသလား။ Peacemakerတစ္ေယာက္လို နားခ်တတ္ဖို႔ လိုသလား။ အေသခံဗံုးခြဲဖို႔ လိုသလား။ ဝတ္ျပဳဆုေတာင္းဖို႔ လိုသလား။ ေသနတ္ေျပာင္းဝက က်ည္ဆံ တစ္ေတာင့္လို အားေကာင္းဖို႔ လိုသလား။ ခ်ိဳးငွက္ႏွတ္ခမ္းၾကားက သံလြင္ခက္လို ေပ်ာ့ေျပာင္းဖို႔ လိုသလား။ ဘီစီ ၃ရာစုက ေရးထိုးထားခဲ့တဲ့ ကလိဂၤေက်ာက္စာဟာ စစ္ေျပၿငိမ္းေရးစာခ်ဳပ္တစ္ခု မဟုတ္တာေတာ့ ေသခ်ာတယ္။ စစ္ေအာင္ပြဲခံ ေမာ္ကြန္းတစ္ရပ္လဲ မဟုတ္ႏိုင္။ ထူးျခားတာ တစ္ခုက ကလိဂၤေက်ာက္စာေတြထဲမွာ ဝိဇယဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈံး မပါတာပါပဲ။ ဓမၼေဝါဟာရကလဲ ႐ွား႐ွားပါးပါး ၂လံုးပဲ ပါတယ္။ ကလိဂၤစစ္ပဲြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အေၾကာင္းေတြ ေရးထိုးထားတဲ့ ပဓာနေက်ာက္စာႀကီး အမွတ္စဥ္ (၁၃)ကို ကလိဂၤေဒသမွာ မေတြ႕ရတာကလဲ ထူးျခားတာပဲ။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ စစ္ပြဲအၿပီးမွွာ ေပၚထြက္လာတဲ့ အေသာကရဲ႕ သက္ျပင္း႐ႈိက္သံေတြကို ကလိဂၤေက်ာက္စာကတဆင့္ ခံစားၾကားသိႏိုင္တာကေတာ့ အမွန္ပါပဲ။ ကလိဂၤေက်ာက္စာႀကီးေတြ ႐ွိရာအရပ္ကို ေရာက္ရင္ေတာ့ ဒီစစ္ပြဲႀကီးၿပီးရင္ ဆိုတဲ့ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ကို ဘာသာျပန္ျဖစ္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားတယ္။ အခုေတာ့ စာအုပ္ထဲက ဒီေက်ာက္စာကုိ ဖိုင္ဘာႀကိဳးမွ်င္ေတြထဲ ေမွ်ာထည့္လိုက္ေတာ့မယ္…။
-
ရေစုန်မြောတဲ့ မြစ်
Mansarovar (အေနာတတ္အိုင္) ကေန ျမစ္ဖ်ားခံလာသတဲ့။ Senge Khabab (ျခေသၤ့ခံတြင္း) ကေန စတင္ စီးဆင္းလာသတဲ့။ ရာဇဝင္ထဲလဲ ပါရဲ႕။ နဒီဝင္ထဲလဲ ပါရဲ႕။ ေတာင္ေပၚက ဆင္းလာတဲ့ ျမစ္ ေတာင္ေပၚ ျပန္မတက္ေတာ့ဘူးတဲ့။ ဒီျမစ္ရဲ႕ ေကာက္ေၾကာင္းေတြက ေတာင္စဥ္အထပ္ထပ္ ေတာစဥ္အထပ္ထပ္ ေဝ့လို႔ဝိုက္လို႔။ ေအးတဲ့ေနရာမွာ ေအးတယ္။ ေဖြးတဲ့ေနရာမွာ ေဖြးတယ္။ ေႏြးတဲ့ေနရာမွာ ေႏြးတယ္။ ေစြးတဲ့ေနရာမွွာ ေစြးတယ္။ ကမ္းပါးတစ္ေနရာမွွာ… ထိုင္ေတြးမေနနဲ႔ မိႈင္ေငးမေနနဲ႔ ဣႏၵဳျမစ္ေရနဲ႔ ေဆးေၾကာလိုက္ပါ…။
-
Neoနမက္ကာရ−၂
“နေမာ တႆ” ဘုရားရွိခိုးကို တစ္ေထာင္ျပည့္ေအာင္ အနက္ေပး ဘာသာျပန္ထားတဲ့ စာအုပ္ေလးကို သတိရမိတယ္။ စာအုပ္နာမည္ေတာ့ အတိအက် မမွတ္မိေတာ့ဘူး။ “နေမာ တႆ အနက္တစ္ေထာင္”လို႔ ထင္တာပဲ။ အံ့ၾသဖြယ္ရာပါပဲ။ ပါဌ္တစ္ခ်က္ အနက္ဆယ္ေထြဆိုတဲ့ စကားလဲ ရွိေနတာေတာ့ ဟုတ္ပါတယ္။ ကိုယ့္အေနအထားနဲ႔ ေတြးၾကည့္ေတာ့ အေတာ့္ကို ခက္ခဲေနတာကို ေတြ႕ရတယ္။ ပါဠိေဝါဟာရတစ္ခုကို ျမင္တဲ့အခါ အနက္ကို အေျခခံအားျဖင့္ နားလည္မိေပမယ့္ ဘာသာျပန္ဖို႔ကို အေတာ္ေလး လက္တြန႔္ေနမိတယ္။ ဘာသာျပန္လိုက္တိုင္း မူရင္းပါဠိရဲ့ အသြင္သ႑ာန္နဲ႔ အႏွစ္သာရကို ေလ်ာ့ခ်လိုက္သလို ျဖစ္ျဖစ္သြားတတ္တယ္။ ကိုယ့္ရဲ့ အားနည္းခ်က္လို႔ပဲ ဆိုရမွာပါ။ ျမန္မာေဝါဟာရပိုင္းမွာ ဆိုးဆိုးရြားရြား ညံ့ဖ်င္းေနတဲ့ အေနအထားပါပဲ။ အခုလည္း ကိုယ္တိုင္ေရးထားတဲ့ ဂါထာတစ္ပုဒ္ကို ဘာသာျပန္ဖို႔ မဝံ့မရဲျဖစ္ေနတယ္။ ဂါထာက ဒီလိုပါ… ဝေႏၵ ဝိဘဇၨဝါဒႎ၊ သမႏၲပ႒ာနေဒသကံ ဗုဒၶံ။ သုဝိစိတၱပစၥယနယာ၊ စတုဝီသတိ အစၧရိယဓမၼာ။
-
Blogအက္ခရသညာတော – ၂
post ၀ါ ယဒိ ၀ါ pages ၊ comment ၀ါ ယဒိ ၀ါ cbox။ ယတၳ bloggers ၀ိစရႏၲိ။ တံ blogရာမေဏယ်ကံ။ ပိုစ့္ေမြ႕ ေပ့ဂ်္ေမြ႔ ကြန္မန္႔ေမြ႕ စီေဘာက္ေမြ႕ ဘေလာ့ဂ္ေမြ႕
-
အလႊာအႏႊာ
ဘာ၀နာရာေမာ ပြားေမြ႕ ပဟာနာရာေမာ ပယ္ေမြ႕ ရေတာ ေပ်ာ္ေမြ႕
-
ကုိ႔ယို႔ကားယား
ပရိပုေဏၰာ အဘိနေတာ ေဖာင္းတဲ့အခါ ေဖာင္း ေစာင္းတဲ့အခါ ေစာင္း
-
နံရံ၏ အခြားတစ်ဖက်
ေဒလီတကၠသိုလ္ရဲ႕ အလွအပေတြ ဘာေတြမ်ား ႐ွိလဲလို႔ တကၠသိုလ္ေျမတေလွ်ာက္ လွည့္ပတ္ၾကည့္။ ထူးထူးျခားျခား ဘာမွ ေတြ႕ရမွာ မဟုတ္ဘူး။ ေသြ႕ေျခာက္ေျခာက္ ပရ၀ုဏ္အတြင္းမွာ ေျခာက္ေသြ႕ေသြ႕ ေက်ာင္းေဆာင္ေတြပဲ ႐ွိတာ။ အေျခခံအေဆာက္အဦအေနအထားအရ ဆြဲေဆာင္မႈ တစ္ခုမွ မ႐ွိ။ တကယ္ ႐ုပ္ပ်က္တာက တံတိုင္းနံရံေတြမွွာ အေပါ့အပါးသြားထားတာ။ ၿပီးေတာ့ အလြန္႔အလြန္ အနံ႔ျပင္းတဲ့ အမႈိုက္ပံုေတြ။ နံရံေတြနားမွာ ဟိုတစ္ပံု ဒီတစ္ပံု။ ေက်ာင္းေတာ္သူ ေက်ာင္းေတာ္သားေတြရဲ႕ အခင္းအက်င္းလို႔ေတာ့ မဆိုႏိုင္ဘူး။ တားမရဆီးမရ မြန္းၾကပ္တဲ့ ၿမိဳ႕ျပရဲ႕ ေဘးထြက္ရလာဒ္ေတြလို႔သာ မွွတ္ရမွွာပဲ။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ သိုေလွာင္ထားတဲ့… ၿမိဳသိပ္ထားတဲ့… ေပါက္ကြဲမႈေတြဟာ ေဒလီတကၠသိုလ္ရဲ႕ အုတ္တံတိုင္းနံရံေတြနားမွာ ျပန္႔က်ဲေနေလရဲ႕။