နတိၱရဲ႕ ေ၀ါဟာရ

“ေယ ဓမၼာ ေဟတုပၸဘ၀ါ” အစ႐ွိတဲ့ ဗုဒၶက်မ္းစာစု ေရးထြင္းထားတဲ့ ေ႐ႊျပားခ်ပ္ ႏွစ္ခုကို သေရေခတၱရာ ၿမိဳ႕ေဟာင္းမွာ တူးေဖာ္ရ႐ွိခဲ့တယ္။ ေအဒီ ၅ရာစုလက္ရာ တစ္ခုပါ။ Languageက ပါဠိ , scriptက ျဗဟၼဏီ ျဖစ္တယ္ (အကၡရာျဖစ္ေပၚ လာပံုႏွင့္ အကၡရာ အဆင့္ဆင့္ ေျပာင္းလဲပံုကို သီးျခား ေလ့လာႏိုင္ ပါတယ္)။ ဒါဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ပါဠိစာေပရဲ႕ သမိုင္းဦးပါ။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္အတူ ပါဠိစာေပ ခရီး႐ွည္ႀကီးကို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ယေန႔အထိ ေလွ်က္လွမ္းေနဆဲပါ။
ပါဠိေ၀ါဟာရဟာ ကိုယ္နဲ႔ အနီးဆံုးမွာ ႐ွိေနခဲ့တယ္။ ငယ္စဥ္က ကိုယ့္နာမည္ကို စတင္ သိတဲ့အခ်ိန္မွာ ပါဠိသက္ေ၀ါဟာရတစ္ခုႏွင့္္ ျမန္မာစာလံုးကို ေပါင္းစပ္ထားတာလို႔ မသိခဲ့ပါ (နာမည္ကိုေတာ့ မေျပာလိုေတာ့ပါ)။ ေက်ာင္းမွာ ျမန္မာစာ ဆရာမက နာမည္ကို “ေအးျမျခင္း”အဓိပၸါယ္ရတယ္လို႔ ႐ွင္းျပေပးတာကို မွတ္သား ရတယ္။ အမွန္ကေတာ့ “ႏွစ္သက္ျခင္း” လို႔ ဆိုလိုတာကို ေနာက္မွ သိရတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ျမန္မာျပည္မွာ ပါဠိေ၀ါဟာရေတြ ေနရာအႏွ႔ံ အသံုးျပဳေနတာကို သိၾကမွာပါ။ ပါဠိစာေပဟာ ျမန္မာျပည္ျဖစ္ မဟုတ္ပါ။ သို႔ေသာ္ “စာတစ္လံုး ဘုရားတစ္ဆူ” ဆိုၿပီး တန္ဖိုးထားတတ္ၾကတယ္။ ပါဠိစာေပနဲ႔ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ ဗုဒၶေဒသနာေတာ္ကို သင္ယူေလ့လာ က်င့္ႀကံအားထုတ္ ၾကတယ္။ “မဂၤလာပါ” ဆိုတဲ့ စကားကို ကိုယ္ပိုင္ေ၀ါဟာရတစ္ခု အျဖစ္ မွတ္ယူ ၾကတယ္။
စကားလံုးေတြကို ေရးသားတဲ့အခါပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ေျပာဆိုတဲ့အခါပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အေျခခံအားျဖင့္ စည္မ်ဥ္းစည္းကမ္း ေလးေတြ႐ွိၾကတယ္(တကယ္ေတာ့စည္းကမ္းေတြကအလြန္မ်ားတာပါ)။ ပါဠိစာေပမွာဆိုရင္ တိက် ျပတ္သားတဲ့ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ ႐ွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံအလိုက္ အနည္းငယ္ ကြဲျပားတဲ့ ေလယူေလသိမ္းေတြ ႐ွိတယ္။ ဥပမာ ႏိုင္ငံတကာ အသိအမွတ္ ျပဳထားတဲ့ စံႏႈန္းေတြ ႐ွိေပမယ့္ သီရိလကၤာမွာ ပရိတ္ ႐ြတ္တဲ့အခါ ျမန္မာနဲ႔ တူဖို႔ မလြယ္ပါ။ ပစ္စလက္ခတ္ လုပ္ေနတာလို႔ မဆိုလိုပါ။ ပါဠိဘာသာစကား တူေပမယ့္ သီးျခားအကၡရာေတြ ႐ွိသလို သီးျခား ေလသံ ႐ွိတယ္။ မတူညီတဲ့ စာမူေတြလည္း ႐ွိတယ္။ ဒီေတာ့ ဘယ္လို လုပ္မလဲ။ “ႏႈတ္တစ္ရာ စာတစ္လံုး”ဆိုတာကေန “စာတစ္လံုး ႏႈတ္တစ္ရာ” ျဖစ္သြားေလေရာ။
“နေမာ တႆ”အစ႐ွိတဲ့ ဘုရား႐ွိခိုးကို ဘယ္အခ်ိန္က စသင္ခဲ့သလဲဆိုတာ မမွတ္မိေတာ့ပါ။ ငယ္စဥ္က က်ိဳက္ထီး႐ိုးအသြား ေတာင္ေပၚမွာ ေျမြတစ္ေကာင္နဲ႔ ရင္ဆိုင္တိုးမိေတာ့ ေၾကာက္လန္႔ၿပီး ခႏၶပရိပ္ေတာ္ကို သင္ယူမိတာ အမွတ္တရပါ (အဖိုးႏွင့္ ညီတို႔က စြမ္းတယ္လို႔ ေျပာလို႔ပါ)။ အ႐ြယ္ေရာက္တဲ့အခါ လူငယ္သဘာ၀ ခ်စ္တ့ဲႀကိဳက္တဲ့ သေဘာကို ေမတၱာ, က႐ုဏာနဲ႔မွားၿပီး ေမတၱာပရိတ္ေတာ္ကို အေသအခ်ာ က်က္ၿပီး မႏၱန္တစ္ခုလို သံုးမိပါေသးတယ္( အဓိပၸါယ္ လံုး၀ မသိပါ)။ အိမ္မွာ အလွဴဆြမ္းေကၽြး ႐ွိတဲ့အခါ သံဃာေတာ္ မ်ားက ပရိတ္တရား ခ်ီးျမွင့္ေတာ့ ေမတၱာသုတ္ေရာက္ရင္ ေနာက္က harmonyလိုက္မိပါတယ္။ (ဘုရားစင္မွာ ပန္း, ေရခ်မ္း, ဆီမီး ကပ္လွဴ,ဘုရား႐ွိခိုး ေမတၱာပို႔ ေၾကးစည္ေခါက္ၿပီး အမွ်ေ၀တတ္တဲ့ သူငယ္ခ်င္းတစ္ ေယာက္ကိုေတာ့ မမွီပါ)။ ဒါက ဆယ္ေက်ာ္သက္ အ႐ြယ္မွာ စတင္ absorb ျဖစ္တဲ့ သဘာ၀ပါ။ ဒါေပမယ့္ academic မျဖစ္ပါ။
ပါဠိစာေပမွာ အေျခခံGrammar႐ွိတယ္။ အင္း ဒီေနရာေရာက္ရင္ နည္းနည္း လန္႔တယ္။ ငယ္စဥ္က ေက်ာင္းမွာ ျမန္မာစာ သင္ေတာ့ သဒၵါသင္ရမယ္ဆိုရင္ အေတာ္ ပ်င္းတာကိုး (ဘာေတြလဲ မသိဘူးလို႔ ေျပာျဖစ္တယ္)။ ျမန္မာျဖစ္လို႔ေပါ့။ မိခင္ဘာသာစကား မဟုတ္ရင္ Grammarကို ေက်ာ္လို႔ ရမယ္ မထင္ဘူး။ ျဖတ္သန္းတဲ့အခါ dry subject တစ္ခုမို႔ စိတ္ညစ္စရာ မလိုဘဲ သိခ်င္တာေလးေတြ သိခြင့္ ႀကံဳလာၿပီမို႔ ၀မ္းသာစရာပါ။ ပါဠိကိုလဲ သင္ပုန္းႀကီးက စသင္ရေပမယ့္ ငယ္စဥ္ကလို ပ်င္းဖို႔ မလိုပါ။
ဥပမာတစ္ခုေလာက္နဲ႔ ေျပာရင္း သင္ၾကည့္ရေအာင္။ ပါဠိအကၡရာေတြကို အသံ ထြက္တဲ့ ေနရာမွာ ျမန္မာအသံနဲ႔ တူတာေတြ ႐ွိသလို မတူတာေတြလဲ ႐ွိတယ္။ ပါဠိအကၡရာ “က”ကို ျမန္မာက “က” လို႔ အသံထြက္တာ ႏိုင္ငံတကာစံႏႈန္းေတြနဲ႔ တူတယ္။ ပါဠိအကၡရာ “စ” ကို “စ”လို႔ ဆိိုတာ ျမန္မာပါ။ “က်”လို႔ အသံထြက္တာ ႏိုင္ငံတကာစံပါ။ ပါဠိသဒၵါက်မ္း မ်ားက အေျခခံအားျဖင့္ ဒီလို ဆိုၾကတယ္… “အာေခါင္ကို လွ်ာအလယ္ပိုင္းနဲ႔ ထိၿပီး စ”ကို အသံထြက္မယ္ဆိုရင္ “စ”လို႔ မထြက္ပါ။ “က်”လို႔ အသံ ထြက္တယ္။ ဒီလို ကြဲလြဲမႈေတြ ႐ွိတယ္။ လည္ေခ်ာင္းနဲ႔ အာေခါင္ေစာက္တို႔ကို သူ႔ေနရာနဲ႔သူ ဖြင့္ၿပီး ပါဠိအကၡရာ“ဧ”ကို အသံထြက္ေတာ့ “ေအ” လို႔ ထြက္တယ္။ “ေအး”လို႔ ထြက္ မလာပါ။ ပါဠိစာေပမွာ ျမန္မာလို “း” အသံ မ႐ွိပါ။ ပါဠိႏွင့္ မ်ိဳးႏြယ္တူ Sanskrit ဘာသာစကားမွာ ႐ွိတယ္။ ဒီဘာသာက ပါဠိလို Dead language မဟုတ္တဲ့ အျပင္ ျမန္မာစာေပ အေပၚမွာ သက္ေရာက္မႈေတြ ႐ွိထားပါတယ္။ Sanskrit အသံနဲ႔ ပါဠိကို ဖတ္ရင္ “ဧ”ကို “ေအး”လို႔ အသံထြက္သြားႏိုင္ပါတယ္။( ျမန္မာလို စာလံုးနဲ႔ အသံထြက္ နမူနာ ျပထားတာ အတိအက်လို႔ မဆိုလိုပါ)။ ဒီလို ေလယူေလသိမ္းေတြ မတူတာကေတာ့ ဟာသလို ျဖစ္ေနတတ္တယ္။
ပါဠိဟာ ျမန္မာစာ မဟုတ္ပါ။ ဘာသာစကား အခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ ဆက္သြယ္မႈ ႐ွိေပမယ့္ အတိအက် ႏႈိင္းယွဥ္ဖို႔ရာ ခက္ခဲပါတယ္။ အေျပာင္းအလဲ မ႐ွိဘဲ ယူသံူးေနတာေတြ ႐ွိသလို႔ အသြင္ေျပာင္းၿပီး အသံုးျပဳေနတာေတြ ႐ွိတယ္။ အခုလို Globalizeျဖစ္တဲ့အခါ အလြန္႔ အလြန္ ကူးလူးဆက္ဆံမႈေတြ ႐ွိတယ္ (Star War ႐ုပ္႐ွင္ထဲမွာပါတဲ့ “C3PO”ဆိုတဲ့ စက္႐ုပ္က ဘာသာစကားေပါင္း သန္းခ်ီၿပီး တတ္သတဲ့) ။ ဘာသာစကား သံုးစြဲမႈ အျပန္အလွန္ ေ႐ြ႕ေလ်ာမႈ စတဲ့ ျဖစ္စဥ္ ေတြမွာ Copy Right ႐ွိသလားေတာ့ မသိပါ။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ တိက်မႈ ႐ွိေအာင္ ဆိုင္ရာဆိုင္ရာက အစြမ္းကုန္ ႀကိဳးစားေနၾကတာပါ။
ကဲဗ်ာ… ေမးတဲ့သူက ေမးတယ္။ ဒီကလဲ ေျပာခ်င္တာေတြ ေျပာမိတယ္။ အဆင္မသင့္ရင္ ခြင့္လႊတ္ပါ။