အသောကခြေရာ (၆)

ဤခရီးနီးသလား၊ ငါးနာရီ လာရ၏တဲ့။  ဘယ္လို ခရီးလဲေတာ့မသိ။ ကိုယ့္သြားရမယ့္ ခရီးကခမ်ာ အေၾကာင္းမညီၫြတ္ေတာ့ ၇ႏွစ္ၾကာတယ္။ ၂၀၀၆ခုႏွစ္က စတင္သိ႐ွိ သင္ၾကားေလ့လာခဲ့ရတဲ့ အေသာကေက်ာက္စာတစ္ခ်ပ္ကို ၇ႏွစ္ၾကာမွွ မ်က္ဝါးထင္ထင္ ျမင္ခြင့္ရခိုက္ ခံစားရတဲ့ အရသာကေတာ့ ေျပာမျပႏိုင္ေလာက္ေအာင္ပါပဲ။

Kolkataက The Asiatic Society ျပတိုက္ထဲမွာ သိမ္းဆည္းျပသထားတဲ့ Bairat-Bhabraေက်ာက္စာကို ေတြ႕ရဖို႔ အခ်ိန္အေတာ္ၾကာ ေစာင့္ခဲ့ရတယ္။ ခုေတာ့ ဆႏၵျပည့္ဝခဲ့ပါၿပီ။ သြားခဲ့ရတဲ့ ခရီးကေတာ့ အေတာ္ ႐ွည္တယ္။

၂၀၁၃ ႏိုဝင္ဘာ ၂၈မွာ Chandigarhကေန Delhiကို Busနဲ႔။ ၿပီးေတာ့ ၂၉ရက္ေန႔မွာ Gayaကို ေလယာဥ္နဲ႔။ Buddhagayaက မဟာေဗာဓိေစတီေတာ္မွာ က်င္းပတဲ့ 9ၾကိမ္ေျမာက္Int’l Tipitaka Chantingပြဲတက္။ ၆ရက္ေန႔ Gayaကေနမွ ရထားနဲ႔ထြက္။

Kolkataကို ရရက္ေန႔မွွာ ေရာက္၊ The City of Joyလို႔ တင္စားခံရတဲ့ Kolkataကို မေရာက္တာ ၆ႏွစ္႐ွိေနၿပီ။ Howrahဘူတာ႐ံုႀကီးကို မွတ္မိေနေသးတယ္။ Rabindraတံတားရယ္၊ Hooghlyျမစ္ရယ္၊ အာ႐ံုဦးရယ္က Kolkataမွ ႀကိဳဆိုပါ၏လို႔ ေျပာေနသလိုပင္။

စေန၊တနဂၤေႏြ ၂ရက္ ျပတိိုက္ပိတ္ထား။ ကံဆိုးခ်င္ေတာ့ Kolkataက Indian Museumႀကီးလဲ ျပင္ဆင္ေရးလုပ္ေနတာနဲ႔ ပိတ္ထားလို႔ မၾကည့္ရ။ ၇ရက္ေန႔ မနက္စာနဲ႔ ေန႔လည္စာ မ်ားသြားလားမသိ။ အစာမေၾကျဖစ္ၿပီး အေအးမိ ဖ်ားခ်င္သလိုလိုျဖစ္။

၈ရက္ေန႔ တစ္ေန႔လံုး ဘယ္မွ မသြားႏိုင္။  ၉ရက္ေန႔ မနက္ပိုင္းမွာ Asiatic Societyျပတိုက္ဖြင့္တာနဲ႔ ဝင္ၾကည့္ခဲ့ရတယ္။ ေက်ာက္စာကို ဓာတ္ပံု႐ိုက္ခြင့္ ေလွ်ာက္လႊာတင္ၿပီး မြန္းလႊဲပိုင္းမွာ ဓာတ္္ပံု႐ိုက္(ဗီဒီယိုလဲ မသိမသာ ႐ိုက္ခဲ့)ၿပီး ညေနမွာ Kolkataကေန Buddhagayaကို ျပန္လာခဲ့တယ္။ ၁၆ရက္ေန႔မွာ Gayaကေန Delhiကို ျပန္ခဲ့ၿပီး ၁၈ရက္ေန႔မွပဲ Chandigarhကို ျပန္ေရာက္ေတာ့တယ္။

ဒီေက်ာက္စာရဲ႕ မူရင္းေနရာက Rajasthanျပည္နယ္ ေ႐ွးေဟာင္းၿမိဳ႕ေတာ္Bairat (Virat Nagar)အနီး Bhabra႐ြာ ေတာင္ကုန္းေပၚ႐ွိ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းပ်က္ထဲမွာလို႔ဆုိတယ္။ တရုတ္ဘုန္းေတာ္ႀကီးXuánzàngလဲ ဒီေနရာကို ေရာက္ခဲ့သတဲ့။ အဲဒီေနရာကို တစ္ေခါက္ေလာက္ေတာ့ ေရာက္ခ်င္ေသးတယ္။ အေၾကာင္းညီၫြတ္ရင္ေပါ့ေလ။ ၁၈၄၀မွာ Captain Burtက ႐ွာေဖြ႕ေတြ႕႐ွိၿပီး Kolkataက Asiatic Society of Bengalကို ေျပာင္းေ႐ႊ႕သယ္ယူထားခဲ့တယ္။ အခုအခါ ASBကေန နာမည္ေျပာင္းထားတဲ့ The Asiatic Societyရဲ႕ ျပတိုက္ထဲမွာ လံုၿခံဳစြာနဲ႔ ခင္းက်င္းျပသထားေလရဲ႕။

၃၈လက္မခန္႔ မ်က္ႏွာျပင္႐ွိ၊ ညာဘက္မွာ ၂၇လက္မခန္႔ ျမင့္၊ ဘယ္ဘက္ ၁၃လက္မခန္႔ ျမင့္၊ ၁၁လက္မခန္႔ ထု႐ွိတဲ့ Gray Graniteေက်ာက္တုံးႀကီးကို ျမင္လိုက္ရေတာ့ MPhil vivaထိုင္တုန္းက Supervisorက ဒီေက်ာက္တုံးႀကီးကုိ ျမင္ဖူးလားလုိ႔ ေမးခဲ့တာကို သတိရမိတယ္။ ခုေတာ့ ျမင္႐ံုတင္မကဘူး။ ကိုင္ေတာင္ ၾကည့္ခဲ့ရတယ္။ မ်က္မျမင္စာေတြလို ေက်ာက္တံုးေပၚက စာေတြကို လက္နဲ႔ စမ္းၿပီးေတာ့ကို ဖတ္လို႔ရတယ္။

 ပိယဒႆီ ရာဇာ အစခ်ီတဲ့ ဒီေက်ာက္စာႀကီးကို ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် ဖတ္ခဲ့ရတာ တကယ့္ အရသာပါပဲ။ ျပတိုက္တာဝန္ခံ ေဒၚကုလားမက ေက်ာက္စာဖတ္တတ္မတတ္ ပညာလာစမ္းေနလို႔ ဒီေက်ာက္စာကို အလြတ္ရေၾကာင္းေျပာၿပီး သိထားသမွ် အထူးသျဖင့္ ဓမၼပရိယာယနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ႂကြားလံုးထုတ္ေနရတာနဲ႔ ဓာတ္ပံု႐ိုက္တာေတာင္ နည္းသြားတယ္။ ဒီေက်ာက္စာေလး တစ္ခ်ပ္ကို ၾကည့္ရဖို႔ မိုင္၁၀၀၀ေက်ာ္အေဝးကေန လာခဲ့ရတဲ့ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ႐ူးသြပ္မႈကို မသိေလေရာ့သလား။

ေက်ာက္စာမိတၱဴပါ။ Alexander Cunninghamရဲ႕ Inscriptions of Asokaစာအုပ္ထဲကပါ။ ျမန္မာမူနဲ႔ ဘာသာျပန္ေတြကိုေတာ့ bolgေပၚတင္ထားတာ ၅ႏွစ္ေက်ာ္ေနၿပီ။ ဒီမွာ သြားၾကည့္ပါ။ Meena Talimရဲ႕ Edicts of King Aśoka: A New Visionစာအုပ္ထဲမေတာ့ မူရင္း Prakritကေန Pāḷiဘာသာနဲ႔ ျပန္ေရးထားတာ ဖတ္ရတယ္။ ဒါလဲ အရသာတစ္မ်ိဳးပါပဲ။

ဒီေက်ာက္စာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သုေတသနစာတမ္းတစ္ေစာင္ ေရးေနတာ။ ၃ႏွစ္႐ွိၿပီ။ မၿပီးႏိုင္ေသးဘူး။ ဒီေက်ာက္စာႀကီးကို မျမင္မေတြ႕ရေသးတဲ့အတြက္ အဆံုးမသတ္ႏိုင္ေသးတာလို႔ ခံစားခဲ့ရတယ္။ အခုေတာ့ ျမင္ၿပီးၿပီ။ ဒီေတာ့ စာတမ္းလဲ မၾကာခင္ အၿပီးသတ္ႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနတယ္။ ဒါၿပီးရင္ေတာ့ မေရာက္ရေသးတဲ့ အေသာကေျခရာေတြေနာက္ တေကာက္ေကာက္လိုက္ဖို႔ အခြင့္အလမ္းေတြ ရလာလိမ့္မယ္လို႔လဲ ေမွ်ာ္လင့္ေနတယ္။ ဤခရီး နီးသလားေပါ့…။