-
ေတာင္အရပ္သို႔ ဦးၫႊတ္ျခင္း
ေမြးကထဲက ဆရာေတြနဲ႔ လက္ပြန္းတတီးေနခဲ့ရတာ။ မိဘေတြက ေက်ာင္းဆရာေတြေလ။ ကံမေကာင္းခ်င္ေတာ့ သိတတ္တဲ့ အ႐ြယ္ကစၿပီး ပုဗၺာစရိယဆုိတဲ့ သူတို႔ရဲ႕ အဆံုးအမေတြနဲ႔ ေ၀းခဲ့ရတယ္။ ပါဠိအလကၤာက်မ္းကေတာ့ ဒီလို ဆိုတယ္။ ကႎ ေတဟိ ပါဒသုႆူသာ၊ေယသံ နတၳိ ဂ႐ူနိဟ။ေယ တပၸါဒရေဇာကိဏၰာ၊ေတ ၀ သာဓူ ၀ိေ၀ကိေနာ။ဆရာသမားေျခရင္းမွာ ၀ပ္စင္းခစားျခင္း မ႐ွိတဲ့သူေတြဟာ အသံုးမက်ပါ။ဆရာ့ေျခေထာက္က ေျမမႈန္ေတြနဲ႔ ေပက်ံေနတဲ့သူေတြသာ လူခၽြန္လူမြန္ေတြပါ။ ငယ္ငယ္တုန္းကေတာ့ ညီညာထႂကြတို႔ အတတ္လည္းသင္တုိ႔ ဘာတို႔ ေအာ္ဖတ္ေနတာပဲေလ။ ဘာလဲလို႔ မသိပါဘူး။ ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕ သိဂၤါလသုတ္မွာပါတဲ့ အရပ္၆မ်က္ႏွာ လံုၿခံဳေရးဆိုတာကိုေတာ့ ပါဠိစာေပ သင္ေတာ့မွ မူရင္းဖတ္ျဖစ္တယ္။ ပါဠိစာေပေလ့လာ့ျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ သတိတရျဖစ္မိတာက ငယ္ငယ္က ဆရာတစ္ေယာက္ကိုပါ။ ဒီအေၾကာင္းကို တစ္ခ်ိန္တုန္းက တစ္ေနရာက ဘေလာ့ဂ္တစ္ခုမွာ ေရးခဲ့ဖူးတယ္။ အခု ျပန္ဖတ္ၿပီး ျပန္လြမ္းမိတယ္…။ ဒီမွာ ဒီေန႔ ဆရာမ်ားေန႔ေလ။ ဒကၡိဏသို႔ ငဲ့ၾကည့္ရေအာင္… ပါဠိစာေပဟာ ေလးနက္တဲ့ အဓိပၸါယ္ျပည့္၀တဲ့ ေလာကေကာင္းက်ိဳးေ႐ွ႕႐ႈတဲ့ စာေကာင္း ေပမြန္ တစ္ခုပါ။ ဖတ္ မွတ္ ေလာ့လာၾကည့္႐ံုနဲ႔ သိသာပါတယ္။ မိမိ သူတပါးကို တစ္စိုးတစ္စိမွ် ထိပါးျခင္း မ႐ွိဘဲ မိမိရဲ႕ က်င့္ႀကံႀကိဳးကုတ္မႈအေပၚ မူတည္ၿပီး အက်ိဳးအျမတ္ေကာင္းမ်ား ရႏိုင္ပါတယ္။ မ်က္ကန္း ယံုၾကည္မႈကို ဖယ္႐ွားၿပီး မိမိရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ စြမ္းအားနဲ႔ လြပ္လပ္ေသာ အေတြးအေခၚ အယူအဆမ်ားကို ကိုင္စြဲကာ ဘ၀ရဲ႕ ဒုကၡမ်ားကို မေ႐ွာင္တမ္း ရင္ဆိုင္ ႏိုင္ပါတယ္။ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ႔ အျမင္မ်ားနဲ႔ ေလာကရဲ႕ မညီညာမႈေတြ အေျပာင္းအလဲေတြ အ႐ႈပ္အေထြးေတြၾကားမွာ ျငိမ္းေအးစြာ ေနထိုင္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တိတိက်က် ေျပာရရင္ ၁၉၈၆/၈၇ မွာ။…
-
အက္ခရာများရဲ့ အခင်းအကျင်း
စာမဖတ္ ငတ္လဲငတ္ ေမွာင္လဲေမွာင္… ဒီကဗ်ာအပိုင္းအစေလး စိတ္ထဲမွာ စြဲေနတယ္။ ငတ္ေနတဲ့အခါမ်ိဳး ေမွာင္ေနတဲ့အခါမ်ိဳးေတြမွာ စာဖတ္ဖို႔ သတိမရ။ မဖတ္ေတာလဲ့ ငတ္လို႔ျပတ္လို႔ ေမွာင္လို႔မိုက္လို႔။ အခုအခ်ိန္ မငတ္ခင္ မေမွာင္ခင္ေလး စာဖတ္ႏိုင္ဖို႔ စာအုပ္ေစ်းပြဲေတာ္မွာ ဖတ္စရာစာအုပ္ သြား႐ွာျဖစ္ခဲ့တယ္။ ေဒလီမွာ ေနတဲ့ႏွစ္ေတြမွာ ၃ႀကိမ္ book fair နဲ႔ ႀကံဳတယ္။ တစ္ႏွစ္တစ္ႀကိမ္။ ဒီႏွစ္ေတာ့ ေမ့ေနတာ။ သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္က ေျပာမွပဲ သတိတရ သြားျဖစ္တယ္။ ရာသီဥတုကလဲ ပူစပ္ပူေလာင္နဲ႔ သြားရမွာ ခပ္ပ်င္းပ်င္း။ ျမန္မာျပည္မွာဆိုရင္ ေတာ္သလင္းလအပူက ခပ္ျပင္းျပင္းပဲ။ အရင္ႏွစ္ေတြကဆို ေဒလီက အပူခ်ိန္ ၄၅ဒီဂရီေလာက္ ႐ွိတာ။ ဒီႏွစ္ေတာ့ ၃၅၀န္းက်င္ပဲ ႐ွိတယ္။ တစ္ႏွစ္တစ္ေခါက္ဆိုေတာ့လဲ သြားသင့္တယ္လို႔ ေတြးၿပီး ေအးေအးေဆးေဆး Metroစီးၿပီး သြားလိုက္တယ္။ အရင္ႏွစ္က book fairလုပ္တဲ့ေနရာအထိ Metro မေရာက္ေသးဘူး။ ဒီႏွစ္ေတာ့ အေတာ္အဆင္ေျပတယ္။ ေက်ာင္းကေန ၁၁ဘူတာ ေျမေအာက္က စီး။ ၄ဘူတာ ေျမေပၚကစီးၿပီး ၁၀မိနစ္ေလာက္ လမ္းေလွ်ာက္လိုက္တာနဲ႔ Pragati Maidanဆိုတဲ့ ေနရာကို ေရာက္ေရာ။ ဒီေနရာက ေဒလီမွာ ကုန္စည္ျပပြဲလို ျပပြဲမ်ိဳးေတြ လုပ္တဲ့ေနရာ။ ၀င္းႀကီးထဲမွာ အေဆာက္အဦေတြ အမ်ားႀကီး။ ဒီႏွစ္ book fairက ၁၄ႀကိမ္ေျမာက္။ အေဆာက္အဦ ၅ခုမွာ ခင္းက်င္းျပသထားတယ္။ ၀င္ေၾကးက ႐ူးပီး ၁၀။ ေရသန္႔တစ္ဘူးစာပါပဲ။ စာအုပ္ေတြကေတာ့ အစံုပဲ။ အ႐ြယ္စံုအတြက္ အမ်ိဳးစံုပဲ။ အေရာင္အေသြးကလဲ စံုပါ့။ စာဂ်ပိုးေတြအတြက္ေတာ့ တကယ့္ပြဲေတာ္ႀကီးေပါ့။ စာအုပ္စာေပ လူ႔မိတ္ေဆြတဲ့။ ရန္သူလို႔ေတာ့ မထင္ပါဘူး။ လိုခ်င္တဲ့ စာအုပ္ေတြက ေစ်းႀကီးေနေတာ့ စာအုပ္ကုိ ရန္လုပ္ခ်င္ေနတယ္။…
-
ပထ၀ီထဲက သမိုင္း
၂၀၀၇ ႏွစ္ဆန္းပိုင္းတုန္းက ရာဇၿဂိဳလ္နဲ႔ သာ၀တၳိကို သြားျဖစ္တယ္။ အဲဒီကို ေရာက္ေတာ့ ဖတ္ထားမွတ္ထားသမွ် ပါဠိစာေပေတြထဲက သတိရမိတဲ့ အေၾကာင္းေတြ အမ်ားႀကီး။ ပါဠိစာေပသင္ခါစက ေရးထားတဲ့ ကဗ်ာေတြထဲက တစ္ပုဒ္ကိုေတာ့ မွတ္မွတ္ရရ သတိရမိတယ္။ ေဒ၀ဒတ္အေၾကာင္းပါ။ ဇတ္လမ္းကေတာ့ အားလံုး သိၿပီးသားပါပဲ။ ၀ရာႏုဘာ၀သၪၨာတ-၀မၼိေနာပိ ၀ဓတၳိက။ ၀သုဓာ ၀ိ၀ဋာ အတၱ-၀ဓာယ ေဒ၀ဒတၱ ေတ။ မဟာက႐ုဏာေတာ္၀တ္႐ံု ဆင္ျမန္းထားေသာ ျမတ္ဗုဒၶကိုမွ အေသသတ္ဖို႔ ႀကိဳးစားသည့္ အို…ေဒ၀ဒတ္ သင့္အတြက္ေတာ့ ေျမအျပင္သည္ ကိုယ့္ေသတြင္း ကိုယ္တူးသကဲ့သို႔ ဟင္းလင္းပြင့္ခဲ့ၿပီ…။ ဒီလို စႀကၤာဂါထာေလးေတြကို အၿမဲတမ္း မေရးျဖစ္ဘူး။ တကယ့္ကို အေၾကာင္းညီၫြတ္မွ။ ဒီဂါထာေလးကို ေရးျဖစ္တဲ့ အဓိကအေၾကာင္းကေတာ့ ပါဠိစာလံုးေလး တစ္လံုးကို ေတြ႕မိလို႔ပါ။ “အတၱ၀ဓ”တဲ့။ အတၱ=မိမိကိုယ္။ ၀ဓ=သတ္ျခင္း။ Pali Test Society ပါဠိအဘိဓာန္က self-destructionလို႔ ဖြင့္တယ္။ ၀ဓမွာ “၀”အကၡရတစ္လံုးပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဒီအကၡရာကို အသံုးျပဳၿပီး ဒီဂါထာေလးကို စၿပီး ပံုေဖာ္ရတယ္။ ကိုယ္ေရးခ်င္တဲ့ အေၾကာင္းမွာ ပါတဲ့ သူကလဲ ေဒ၀ဒတၱ။ ဒီမွာလဲ “၀”အကၡရာတစ္လံုးပါျပန္ေရာ။ နည္းနည္း ႐ုပ္လံုးေပၚလာတာေပါ့။ ၿပီးေတာ့ ၀ဓတၳိက=သတ္ျဖတ္ဖို႔ လိုလားသူ။ “၀” ၃လံုး ႐ွိသြားေရာ။ ၿပီးေတာ့ ၀သုဓာ=ေျမျပင္။ ၀ိ၀ဋာ=ဟင္းလင္းပြင့္။ “၀” ၅လံုး ျဖစ္သြားၿပီ။ ဒါေတြက ေဒ၀ဒတ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အကၡရာေတြ။ ျမတ္ဗုဒၶနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ စကားရပ္ကေတာ့ တစ္ခုထဲ။ ၀ရာႏုဘာ၀သၪၨာတ၀မၼီ=ထူးျမတ္ေသာ အာႏုေဘာ္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ခ်ပ္၀တ္တန္ဆာ႐ွိသူ။ ဒါက တိုက္႐ိုက္ ဘာသာျပန္တာ။ “မဟာက႐ုဏာေတာ္၀တ္႐ံုနဲ႔ ျမတ္ဗုဒၶ”ကေတာ့ ဆိုလိုခ်င္တဲ့ အဓိပၸါယ္ပါ။ ဒီေ၀ါဟာရမွာ “၀”အကၡရာ…
-
အပေးအယူ
၀ဟေႏၲာ စီ၀ရံ ဘဒၵံ၊၀ၪၥစိေတၱာ ၀ဓာဇီေ၀ါ။၀ရသတၱံ ၀ရံ ယာစိ၊၀ရေဒါေယ၀ ဆဒၵေႏၲာ။ မုဆိုးညစ္ ေသာႏုတၱိဳရ္ သကၤန္းဘန္းျပလို႔ လိုရာေတာင္းဆို…။ဆုႀကီးပန္ ဆဒၵန္ဆင္မင္း အသက္ႏွင္းအပ္ခဲ့ေလၿပီ…။ ၾကာၿပီ။ ဒီဂါထာေလးကို ေရးခဲ့တာ ၁၀ႏွစ္ေက်ာ္ၿပီ။ ဘာေၾကာင့္ေရးခဲ့လဲဆိုတာေတာင္ ၀ါးတာတားျဖစ္ေနၿပီ။ အခု ျပန္ဖတ္မိေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကို မယံုႏိုင္ေအာင္ျဖစ္မိတယ္။ လိုတာ ရလို႔ ေပ်ာ္ျမဴးေနသလား။ ရတာ မလိုလို႔ ညည္းညဴေနသလား။ တစ္ခုခုေတာ့ တစ္ခုခုပဲ။ ေသခ်ာတာကေတာ့ “ယူကားယူ၏…မရ” ျဖစ္ေနတာပါပဲ။
-
ခြေရာလဲပျောက် ရေလဲနောက်
ဥမၼဳဇၨေႏၲာ နိမုဇၨေႏၲာ၊ေသာ ေလာကဓမၼသာဂေရ။ပႅ၀ေႏၲာ ဂေတာ ေခဒံ၊ကထံ ပါရံ ဂမိႆတိ။ ေလာကဓံပင္လယ္ထဲျမဳတ္လိုက္ ေပၚလိုက္ ေျမာလိုက္ပင္ပမ္းလို႔ ႏြမ္းနယ္လို႔ကမ္းမျမင္ လမ္းမျမင္ၿပီေကာ…။
-
အလင်္ကာငှက်သို့ အလွမ်းတေး
သစၥာယတနနီဠမွိ၊သစၥပကၡီ နိလီယတု။သစၥာဓိပတိနိဒၵိ႒ံ၊သစၥဂီတံ နိကူဇတု။ သစၥာသိုက္ၿမံဳထဲမွာသစၥာငွက္ငယ္ ကြန္းခိုပါေတာ့…။သစၥာသခင္ ဖြဲ႕သီခဲ့တဲ့သစၥာေတးကို သီက်ဴးပါေတာ့…။
-
တွင်းနက်
ေလာေက ဇိဃစၦာ ပရမာ၀ ေရာဂါ၊ကိေစၦန ဘိကၡာပိ ဂေ၀သိတဗၺာ။အႆာသကာ ေန၀ မယံ အဟုမွာ၊ပစၦာ ဘ၀ိႆာမ ႏု ပီတိဘကၡာ။ ငတ္မြတ္မႈဟာ တကယ့္ ေရာဂါ၊အစာေရစာလဲ ႐ွားပါး။အသက္႐ွဴလဲ အရမ္းၾကပ္။ပီတိကိုမွ စားရပါ့မလား…။
-
သြဝါဒအက္ခရာ
ျဗဟၼဏီအကၡရာနဲ႔ ပါဠိဂါထာေလး ပထမဆံုးအႀကိမ္ ေရးျဖစ္တယ္။ ဂါထာကေတာ့ ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕ အဆံုးအမပါ။ အသြင္သ႑ာန္အေနနဲ႔ ေခ်ာေမြ႕ေျပျပစ္ၿပီး အႏွစ္သာရအေနနဲ႔ သိမ္ေမြ႕နက္နဲတဲ့ ဒီဂါထာကို ျမတ္ဗုဒၶပံုေတာ္နဲ႔အတူ ေဖာ္က်ဴးခြင့္ရလိုက္တာ မဂၤလာပါပဲဗ်ာ။ ပါဠိဂါထာက ဒီလိုပါ… သဗၺပါပႆ အကရဏံ၊ကုသလႆူပသမၸဒါ။သစိတၱပရိေယာဒါပနံ။ဧတံ ဗုဒၶါန သာသနံ။ ပံုေတာ္မွာ ဂုဏ္ေတာ္ ေဖာ္က်ဴးဖို႔ အားေပးတဲ့ သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ကို ေက်းဇူးတင္ရမွာပဲ။
-
အဋ္ဌ အဋ္ဌ အဋ္ဌ အဋ္ဌ
ေယသံ ပန အႏၶကာရသဂၤါမတေလ သစၥာ၀ုဓံ,ေတသံ အႏုပေမာဒေလာဟိတာနိ အ၀ႆုသႏၲိ,တထာပိ ေတသံ သႏၲိ၀ါဒါ ေန၀ ၀ိနႆႏၲိ, ပရိစဇနဇီ၀ိတံ န ပရိဘိဇၨတိ,အေဟာ ၀တ သူရေမာရာ။အမိုက္တိုက္စစ္ေျမျပင္မွာ သူတို႔…သစၥာလက္နက္ကို စြဲကိုင္လို႔ေပ်ာ္႐ႊင္ျခင္းေသြးေတြ ခန္းေျခာက္လို႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစကားေတြေတာ့ မပ်က္သုန္းလို႔စြန္႔လႊတ္မႈဇီ၀ိန္ မေႂကြပဲ့လို႔ေအာ္…ရဲရဲနီေဒါင္းတို႔…
-
ခလုတ်ထိမှ
၀ရညဴ ေဒ၀ပါေမာေကၡာ၊၀ၪၥီနံ ေဒ၀ဓီတာနံ။၀သမၸိ ေန၀ အာပေႏၷာ၊၀ေႏၵ ဗုဒၶံ ၀သိပၸတၱံ။ မာယာမ်ားသည့္ မာရ္နတ္သမီးပ်ိဳတို႔၏အလုိဆႏၵကို မလိုက္ေလ်ာခဲ့ေသာနတ္တို႔၏ အႀကီးအမွဴးျဖစ္ေသာအလို႐ွိတိုင္း ၿပီးျပည့္စံုေသာသမၼာသမၺဳဒၶကိုဦးခိုက္ပါ၏။ ဒီစၾကာဂါထာေလးကို ေရးျဖစ္ခဲ့တာ ၾကာလွပါၿပီ။ မဟာဗုဒၶ၀င္ထဲက အႏွစ္သက္ဆံုး ျဖစ္ေတာ္စဥ္တစ္ခုကို အာ႐ံုယူၿပီး ေရးထားတာ။ အခုအခ်ိန္မွာ ဒါကို သတိျပန္ရလာတဲ့ အေၾကာင္းကလဲ ႐ွိေနတယ္။ ဒုကၡစိတ္နဲ႔ ဒြိဟလူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေရာင္ျခည္ ၀ါးတားတားျဖစ္ေနခ်ိန္မွာ ဘုရားတတဲ့ သေဘာမ်ိဳးမ်ား ျဖစ္ေနလားေတာ့ မသိဘူး။ ပရိတ္ႀကီး ဓဇဂၢသုတ္ထဲက “မေမ၀ တသၼႎ သမေယ အႏုႆေရယ်ာထ”ဆိုတဲ့ ျမတ္ဗုဒၶအလုိေတာ္အတိုင္း ျဖစ္ပါေစလို႔ ဆုေတာင္းရင္း…။